Mbetjet e kështjellës në formë trekëndore kanë dalë në dritë pas monumentit të Pavarësisë në Vlorë, i cili i përket qytetit të vjetër të Aulonës. Kështjella duket se është ndërtuar në shek IV pas Krishtit për të përballuar dyndjet gotike, ndërkohë që gjetje të tjera tregojnë datën më të hershme të banimit ndërmjet shekujve V-IV para Krishtit.
Gjetja më e njohur e kësaj periudhe është një skulpturë e quajtur "Vajza e Vlorës", e cila tregon një vajzë të veshur me një fustan Ilir.
Aulona është përmendur si një nga vendet kryesore lidhëse të Dyrrachiumit (Durrësi) me Butrintin në jug.
Emri i Aulonës rishfaqet në vitet 1082 dhe 1205 në dokumente bizantine, por rëndësia e saj vjen në rënie ndërkohë që qëndra të tjera pranë saj forcohen.
www.klimanaturali.org